Op 13 februari schreef ik in m’n blog : “Er zit een verschuiving tussen de vier criteria die de KASKI-website meldt en de criteria van de 'Erkenningsovereenkomst' uit november 2008 (...). Dit is geen onschuldige vertaling van juridisch jargon in onderzoeks-jargon.” Deze stelling wil ik hier toelichten.
Op de Kaski-website staat:
Het functioneren van de ... BUN als zendende instantie wordt onderzocht op de volgende beoordelingscriteria:
1. representativiteit;
2. aanbod van hindoeïstische verzorging;
3. functioneren als zendende instantie;
4. beschikbaarheid van een universitaire opleiding tot geestelijke verzorger
In de vergelijking hieronder noem ik deze vier de nieuwe criteria.
Licht ingekort zegt de ‘Erkenningsovereenkomst’, in artikel 2 :
Lid 3 - “Het verlengen van de erkenning geschiedt onder de voorwaarden
van representativiteit van de BUN voor de boeddhistische gemeenschap,
alsook het garant staan voor het aanbod van de boeddhistische
geestelijke verzorging aan alle boeddhistische justitiabelen.”
Het tweede deel van deze passage is ‘vertaald’ in het 2e nieuwe criterium genoemd ‘aanbod’. Aan alle justitiabelen, benadrukt de ‘Overeenkomst’ dus ook aan ethnische boeddhisten door iemand die hun achtergrond goed kent en hun rituelen beheerst.
Lid 4 - “De representativiteit van de BUN, als bedoeld in
het derde lid, wordt na twee jaar in het kader van de in lid 1
genoemde evaluatie, getoetst aan de volgende criteria :
a. breedheid van de overkoepeling: de hoeveelheid groeperingen
die de BUN vertegenwoordigt;
b. effectiviteit: de daadkracht ten opzichte van en het effect
van de BUN op de boeddhistische gemeenschap in Nederland;
c. continuïteit en stabiliteit van de BUN;
d. de toegankelijkheid .... ”
Al deze punten a t/m d worden zeer kort door de bocht samengevat met het woord ‘representativiteit’ als 1e nieuwe criterium. Ik mag aannemen dat de Kaski in haar onderzoek al de vier aspecten meeneemt. Daarbij vraag ik speciaal het feit van belang dat de BUN alleen en uitsluitend boeddhisten aangeslotenen bij haar leden representeert; alle andere boeddhisten (mogelijk het tienvoudige van de aangeslotenen) worden expliciet niet gerepresenteerd. Het ‘expliciete’ zit in het feit dat de BUN juist met dit doel haar statuten in 2009 heeft gewijzigd. De discussie over zogeheten ‘ongebonden boeddhisten’ zeurt bij de BUN nu al jaren door.
Het 3e nieuwe criterium, ‘functioneren als zendende instantie' vindt geen basis in de Erkenningsovereenkomst. Het lijkt mij nietszeggend; er zijn inderdaad een aantal boeddhistisch geestelijk verzorgers door Justitie in dienst genomen; of wordt er meer bedoeld? Van het ‘zenden’ naar andere sectoren dan Justitie (bv de gezondheidszorg of krijgsmacht) is geen sprake.
Tot slot nog een opmerking over het 4e nieuwe criterium ‘beschikbaarheid van een universitaire opleiding tot geestelijke verzorger’. In de ‘Erkenningsovereenkomst’ staat het iets stelliger:
“Lid 5. Het verlengen van de erkenning geschiedt tevens onder de
voorwaarde dat binnen drie jaar na deze erkenning een opleiding
boeddhistisch geestelijk verzorger op universitair niveau beschikbaar is. “
Het verschil zou kunnen zijn dat een informele aankondiging dat deze opleiding in september 2013 gaat starten nu als voldoende wordt geaccepteerd terwijl die opleiding volgens de Erkenningsovereenkomst er november 2011 al had moeten zijn.
Maar hopenlijk is mijn argwaan overdreven en kan de “deskresearch, interviews en schriftelijke vragenlijsten” (ik citeer het Kaski) met behulp waarvan het Kaski gaat evalueren, een betrouwbaar resultaat opleveren.
Ik heb al vast twee vragen (in m’n eigen vragenlijst):
- Wie heeft eigenlijk de voorwaarden van de Erkenningseenoverkomst ‘vertaald’ in de nieuwe criteria: Justitie of het Kaski ?
- Het is bij dit type onderzoek zeer gebruikelijk dat een begeleidingscommissie wordt ingesteld waarin mensen van het ministerie van Veiligheid en Justitie (bv van de DGV en de DJI) zitten en die een advies aan de staatssecretaris Teeven opstelt over de definitieve erkenningen, op basis van de conclusies van de evaluatie. Is dat zo en wie zitten er in? In dit geval zou het onjuist zijn als ook vertegenwoordigers van BUN/BZI en Hindoeraad in zo’n commissie zouden zitten: die zijn al te belanghebbend
vrijdag 24 februari 2012
woensdag 22 februari 2012
Een voorbereidende vervolgopleiding boeddhisme
Een maand geleden schreef ik over de bachelor Religie & Levensbeschouwing, variant boeddhisme die de VU vanaf september dit jaar gaat geven (zie hier).
Daarin schreef ik o.a. “Op zaterdag 17 maart zou een vergelijkbare dag volgen over de pre-master boeddhisme. Informatie daarover moet nog komen”
Die informatie is er nu, maar zeer summier. Sinds een paar dagen staat op de website van de VU wat de "premaster specialisatie boeddhisme" in houdt.
De inhoud van deze pagina, het jaarprogramma dus, is:
Periode 1 - Godsdienstfilosofie 6EC
Periode 2 - Drie tradities 1: Theravada 6EC
Periode 3 - Wetenschapsfilosofie van de religie 3EC
Periode 4 - Drie tradities 2: Mahayana/ Chan-Zen
Periode 5 - Drie tradities 3: Vajrayana/ Tibetaans Boeddhisme 6EC
Periode 6 - Premasterthese 3EC
Meer informatie heb ik niet kunnen vinden, ook niet over welke vooropleiding vereist is om tot deze premaster toegang te hebben. De link naar “Meer informatie over inschrijving“ op de volgende pagina [werkte op 22 februari nog niet, de 29e inmiddels wel maar geeft over de premaster boeddhisme geen nadere informatie].
Ter vergelijking, bij de premaster Islam staat er:
"Voor toelating tot de Master Theology and Religious Studies, Islamitische Geestelijke Zorg (IGZ) en Verdieping Islam (VI) geldt aanvullend op het premasterprogramma Arabisch (21EC) en koranrecitatie en memorisatie (9EC) als ingangseis. Toelating geschiedt via een geschiktheidcommissie"
Zou iets vergelijkbaars ook niet voor de premaster boeddhisme moeten gelden?
Dat wil zeggen, het kunnen reciteren van boeddhistische geschriften in hun oorspronkelijke taal (Pali, Sanskriet, Chinees, Tibetaans) is niet zo zinvol in het Westen. Maar enige kennis ervan mag toch wel worden verondersteld?
Het is een seculiere opleiding, dus het boeddhist zijn (bijvoorbeeld het ‘Toevlucht’ hebben genomen) mag geen eis zijn, maar het van binnenuit iets ervaren hebben van de beoefening is toch niet teveel gevraagd?
Over een ‘geschiktheidscommissie’ voor toelating tot de premaster boeddhisme heb ik het maar niet, want wie zou daar (“in Boeddha’s naam”) in moeten zitten?
En dan de inhoud van de premaster.
Het onderscheid in de drie tradities (Theravada, Mahayana en Vajrayana) is nogal standaard. Maar moet er ook niet apart aandacht worden besteed aan wat “Westers boeddhisme” wordt genoemd? Want al is dat in feite een allegaartje, het wel overwegend het in Nederland reeel bestaande boeddhisme.
En wat wordt bedoeld met “Mahayana/ Chan-Zen”? Omdat er onder staat “Vajrayana/ Tibetaans Boeddhisme” vrees ik dat het gelezen moet worden als: “Chan/Zen” is een ander woord voor “Mahayana”. Andere vormen van Mahayana, zoals bijvoorbeeld beoefend door in Nederland wonende Chinezen, krijgen dan geen aandacht.
Vragen, vragen
Maar de belangrijkste vraag is toch wel: waartoe leidt deze premaster? (‘Waartoe’, een bekende VU-vraag)
Op de website van de VU is geen enkele informatie te vinden over een master boeddhisme die in september 2013 zou gaan starten. Informeel, d.w.z. in een soort persbericht over de bachelor-voorlichtingsdag afgelopen 11 februari zegt de VU: “Tijdens deze voorlichting zal je, naast ... , geïnformeerd worden over de mogelijkheden en voorwaarden om te starten met een premaster opleiding. Deze opleiding bereid je voor op de master opleiding Boeddhistisch geestelijk verzorger, welke start in het studiejaar 2013-2014.”
Omdat het daadwerkelijk beschikbaar zijn van een opleiding tot boeddhistisch geestelijk verzorger medebelissend is voor het wel of wel erkennen van de BUN door het ministerie van Justitie (de voorlopige erkenning wordt op dit moment geëvalueerd, zie hier) een nogal urgente vraag.
Helaas heeft de BZI haar toezegging “Vanuit de BZI zullen we eenieder de komende tijd nauwgezet op de hoogte blijven houden van de komende ontwikkelingen betreffende dit alles” van november 2011 niet waargemaakt.
Toch nog een vervolgvraag. Stel dat de master (plus ambtsopleiding) boeddhistisch geestelijk verzorger er september 2013 zou komen, wie zou daar dan toegelaten kunnen worden? Degenen die de premaster hebben gevolgd uiteraard. Maar verder? Afgestudeerden van de bachelor boeddhisme zijn er op z’n vroegst zomer 2015.
Eigenlijk zou het een veel meer organische ontwikkeling zijn als die master in 2015 gaat starten, maar ja die eis van Justitie, die lijkt nogal dominant....
Toch, los van die druk van de overheid, zou het geen tijdverlies zijn als die master pas in 2015 start. In die tijd zou nagedacht kunnen worden over de vraag wat boeddhistisch geestelijk verzorging eigenlijk is; of zou moeten zijn, want in de oorspronkelijke Aziatische vorm van het boeddhisme bestaat die functie eigenlijk niet. In het Westen is er wel wat ervaring met ‘buddhist chaplaincy’, maar een vertaalslag naar de Nederlandse situatie moet nog gemaakt worden; ik heb tenminste niet één inhoudelijke tekst daarover gelezen.
En die tijd zou besteed kunnen worden met het uitvoeren van een onderzoek naar boeddhistisch geestelijke verzorging in de zorgsecor; die zou op z’n minst uit twee delen moeten bestaan
- Hoeveel van de bewoners/cliënten/patiënten in de zorgsector zijn boeddhist of hebben in sterke mate affiniteit tot het boeddhisme? En tot welke traditie behoren ze, of zijn ze traditieloos?
- Hoeveel van hen wil persé geestelijke verzorging door een boeddhist, door een BGVer?
Het zou weleens kunnen dat dat laatste getal nogal klein is; men wil waarschijnlijk kwaliteit, persoonlijke betrokkenheid en een niet-dogmatische (religieuze) attitude van de geestelijk verzorger. In dat geval zou het veel logischer zijn en minder verspilling van overheidsmiddelen betekenen als er een korte applicatiecursus boeddhisme voor reeds gediplomeerde en in de sector werkzame geestelijk verzorgers in plaats van de eigen master zou komen. Formeel heet dat ‘bij- en nascholing', zie hier.
Iets voor de VU misschien?
PS
Een maand geleden, na het uitkomen van mijn boven genoemde blog, heb ik de voorzitter van de BZI gevraagd of er feitelijke onjuistheden in die tekst stonden. In dat geval zou ik uiteraard corrigeren, schreef ik. Op deze mail heb ik echter geen reactie ontvangen.
Daarin schreef ik o.a. “Op zaterdag 17 maart zou een vergelijkbare dag volgen over de pre-master boeddhisme. Informatie daarover moet nog komen”
Die informatie is er nu, maar zeer summier. Sinds een paar dagen staat op de website van de VU wat de "premaster specialisatie boeddhisme" in houdt.
De inhoud van deze pagina, het jaarprogramma dus, is:
Periode 1 - Godsdienstfilosofie 6EC
Periode 2 - Drie tradities 1: Theravada 6EC
Periode 3 - Wetenschapsfilosofie van de religie 3EC
Periode 4 - Drie tradities 2: Mahayana/ Chan-Zen
Periode 5 - Drie tradities 3: Vajrayana/ Tibetaans Boeddhisme 6EC
Periode 6 - Premasterthese 3EC
Meer informatie heb ik niet kunnen vinden, ook niet over welke vooropleiding vereist is om tot deze premaster toegang te hebben. De link naar “Meer informatie over inschrijving“ op de volgende pagina [werkte op 22 februari nog niet, de 29e inmiddels wel maar geeft over de premaster boeddhisme geen nadere informatie].
Ter vergelijking, bij de premaster Islam staat er:
"Voor toelating tot de Master Theology and Religious Studies, Islamitische Geestelijke Zorg (IGZ) en Verdieping Islam (VI) geldt aanvullend op het premasterprogramma Arabisch (21EC) en koranrecitatie en memorisatie (9EC) als ingangseis. Toelating geschiedt via een geschiktheidcommissie"
Zou iets vergelijkbaars ook niet voor de premaster boeddhisme moeten gelden?
Dat wil zeggen, het kunnen reciteren van boeddhistische geschriften in hun oorspronkelijke taal (Pali, Sanskriet, Chinees, Tibetaans) is niet zo zinvol in het Westen. Maar enige kennis ervan mag toch wel worden verondersteld?
Het is een seculiere opleiding, dus het boeddhist zijn (bijvoorbeeld het ‘Toevlucht’ hebben genomen) mag geen eis zijn, maar het van binnenuit iets ervaren hebben van de beoefening is toch niet teveel gevraagd?
Over een ‘geschiktheidscommissie’ voor toelating tot de premaster boeddhisme heb ik het maar niet, want wie zou daar (“in Boeddha’s naam”) in moeten zitten?
En dan de inhoud van de premaster.
Het onderscheid in de drie tradities (Theravada, Mahayana en Vajrayana) is nogal standaard. Maar moet er ook niet apart aandacht worden besteed aan wat “Westers boeddhisme” wordt genoemd? Want al is dat in feite een allegaartje, het wel overwegend het in Nederland reeel bestaande boeddhisme.
En wat wordt bedoeld met “Mahayana/ Chan-Zen”? Omdat er onder staat “Vajrayana/ Tibetaans Boeddhisme” vrees ik dat het gelezen moet worden als: “Chan/Zen” is een ander woord voor “Mahayana”. Andere vormen van Mahayana, zoals bijvoorbeeld beoefend door in Nederland wonende Chinezen, krijgen dan geen aandacht.
Vragen, vragen
Maar de belangrijkste vraag is toch wel: waartoe leidt deze premaster? (‘Waartoe’, een bekende VU-vraag)
Op de website van de VU is geen enkele informatie te vinden over een master boeddhisme die in september 2013 zou gaan starten. Informeel, d.w.z. in een soort persbericht over de bachelor-voorlichtingsdag afgelopen 11 februari zegt de VU: “Tijdens deze voorlichting zal je, naast ... , geïnformeerd worden over de mogelijkheden en voorwaarden om te starten met een premaster opleiding. Deze opleiding bereid je voor op de master opleiding Boeddhistisch geestelijk verzorger, welke start in het studiejaar 2013-2014.”
Omdat het daadwerkelijk beschikbaar zijn van een opleiding tot boeddhistisch geestelijk verzorger medebelissend is voor het wel of wel erkennen van de BUN door het ministerie van Justitie (de voorlopige erkenning wordt op dit moment geëvalueerd, zie hier) een nogal urgente vraag.
Helaas heeft de BZI haar toezegging “Vanuit de BZI zullen we eenieder de komende tijd nauwgezet op de hoogte blijven houden van de komende ontwikkelingen betreffende dit alles” van november 2011 niet waargemaakt.
Toch nog een vervolgvraag. Stel dat de master (plus ambtsopleiding) boeddhistisch geestelijk verzorger er september 2013 zou komen, wie zou daar dan toegelaten kunnen worden? Degenen die de premaster hebben gevolgd uiteraard. Maar verder? Afgestudeerden van de bachelor boeddhisme zijn er op z’n vroegst zomer 2015.
Eigenlijk zou het een veel meer organische ontwikkeling zijn als die master in 2015 gaat starten, maar ja die eis van Justitie, die lijkt nogal dominant....
Toch, los van die druk van de overheid, zou het geen tijdverlies zijn als die master pas in 2015 start. In die tijd zou nagedacht kunnen worden over de vraag wat boeddhistisch geestelijk verzorging eigenlijk is; of zou moeten zijn, want in de oorspronkelijke Aziatische vorm van het boeddhisme bestaat die functie eigenlijk niet. In het Westen is er wel wat ervaring met ‘buddhist chaplaincy’, maar een vertaalslag naar de Nederlandse situatie moet nog gemaakt worden; ik heb tenminste niet één inhoudelijke tekst daarover gelezen.
En die tijd zou besteed kunnen worden met het uitvoeren van een onderzoek naar boeddhistisch geestelijke verzorging in de zorgsecor; die zou op z’n minst uit twee delen moeten bestaan
- Hoeveel van de bewoners/cliënten/patiënten in de zorgsector zijn boeddhist of hebben in sterke mate affiniteit tot het boeddhisme? En tot welke traditie behoren ze, of zijn ze traditieloos?
- Hoeveel van hen wil persé geestelijke verzorging door een boeddhist, door een BGVer?
Het zou weleens kunnen dat dat laatste getal nogal klein is; men wil waarschijnlijk kwaliteit, persoonlijke betrokkenheid en een niet-dogmatische (religieuze) attitude van de geestelijk verzorger. In dat geval zou het veel logischer zijn en minder verspilling van overheidsmiddelen betekenen als er een korte applicatiecursus boeddhisme voor reeds gediplomeerde en in de sector werkzame geestelijk verzorgers in plaats van de eigen master zou komen. Formeel heet dat ‘bij- en nascholing', zie hier.
Iets voor de VU misschien?
PS
Een maand geleden, na het uitkomen van mijn boven genoemde blog, heb ik de voorzitter van de BZI gevraagd of er feitelijke onjuistheden in die tekst stonden. In dat geval zou ik uiteraard corrigeren, schreef ik. Op deze mail heb ik echter geen reactie ontvangen.
maandag 13 februari 2012
De evaluatie van de BUN is begonnen
Het KASKI, expertisecentrum over religie en samenleving, verbonden met de Radboud Universiteit Nijmegen, gaat op verzoek van het ministerie van Veiligheid en Justitie, de evaluatie van de BUN ter hand nemen.
Dit blijkt uit een recent bericht op hun website :
Evaluatie hindoeïstische en boeddhistische geestelijke verzorging
Enkele jaren geleden heeft de Minister van Justitie de Hindoe Raad Nederland (HRN) en de Boeddhistische Unie Nederland (BUN) erkend als zendende instanties die verantwoordelijk zijn voor de hindoeïstische en boeddhistische geestelijke verzorging bij de Dienst Geestelijke Verzorging (DGV). Deze erkenningovereenkomsten kennen na twee jaar een evaluatiemoment. Het Kaski is door de DGV gevraagd beide evaluaties uit te voeren. Indien uit deze evaluaties blijkt dat het functioneren van de HRN en de BUN voldoende is, worden de overeenkomsten omgezet naar onbepaalde tijd.
Het functioneren van de HRN en de BUN als zendende instantie wordt onderzocht op de volgende beoordelingscriteria:
1. representativiteit;
2. aanbod van hindoeïstische verzorging;
3. functioneren als zendende instantie;
4. beschikbaarheid van een universitaire opleiding tot geestelijke verzorger.
Het onderzoek zal worden uitgevoerd door middel van deskresearch, interviews en schriftelijke vragenlijsten.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door dr. Ton Bernts, prof. dr. Paul van der Velde (hoogleraar Aziatische Religies, met name Hindoeïsme en Boeddhisme) en drs. Joris Kregting.
De twee onderzoeken worden uitgevoerd in de periode februari tot en met mei.
Een puntsgewijs eerste kommentaar op deze mededeling, ik kom er ongetwijfeld op terug:
Goed dat deze evaluatie nu plaats gaat vinden en dat het publiekelijk wordt bekend gemaakt.
De keus van het instituut KASKI lijkt me een goede.
Dat de BUN en de Hindoeraad (als zendende instanties) tegelijk worden geëvalueerd heeft wel nadelen; de twee 'religies' vertonen wel enige verwantschap maar sociologisch zijn het hindoeisme in Nederland en het boeddhisme in Nederland nauwelijks met elkaar te vergelijken.
Dat in het tweede criterium alleen 'hindoeistische verzorging' wordt genoemd, is een slordigheid van Justitie, neem ik aan.
Er zit een verschuiving tussen de vier criteria die de KASKI-website meldt en de criteria van de 'Erkenningsovereenkomst' uit november 2008 (zie hieronder). Dit is geen onschuldige vertaling van juridisch jargon in onderzoeks-jargon.
Artikel 2 van de 24 november 2008 door de minister van Justitie en de BUN-voorzitter getekende Erkenningovereenkomst
1. De erkenning geschiedt voor een periode van drie jaar vanaf de datum van ondertekening van de overeenkomst en eindigt van rechtswege. Na twee jaar zal de Minister van Justitie het functioneren van de BUN als zendende instantie evalueren.
2. Na drie jaar zal bij positieve uitkomst van de evaluatie de overeenkomst voor onbepaalde tijd worden voortgezet, tenzij de uitkomsten uit de evaluatie de Minister aanleiding geven om deze overeenkomst voor een bepaalde periode te verlengen
3. Het verlengen van de erkenning geschiedt onder de voorwaarden van representativiteit van de BUN voor de boeddhistische gemeenschap, alsook het garant staan voor het aanbod van de boeddhistische geestelijke verzorging aan alle boeddhistische justitiabelen.
4. De representativiteit van de BUN, als bedoeld in het derde lid, wordt na twee jaar in het kader van de in lid 1genoemde evaluatie, getoetst aan de volgende criteria
a. breedheid van de overkoepeling: de hoeveelheid groeperingen die de BUN vertegenwoordigt;
b. effectiviteit: de daadkracht ten opzichte van en het effect van de BUN op de boeddhistische gemeenschap in Nederland;
c. continuïteit en stabiliteit van de BUN;
d. de toegankelijkheid. Dit brengt met zich mee dat de BUN openstaat voor een aanvraag van een boeddhistische organisatie die lid wil worden van de BUN, mits de organisatie een substantiële en representatieve boeddhistische stroming vertegenwoordigt en indien de organisatie bereid en in staat isbinnen het kader van de toepasselijke wet- en regelgeving, bij te dragen aan de taken van de Dienst Geestelijke Verzorging. De statuten van de BUN bevatten een procedure voor de aansluiting bij de BUN.
5. Het verlengen van de erkenning geschiedt tevens onder de voorwaarde dat binnen drie jaar na deze erkenning een opleiding boeddhistisch geestelijk verzorger op universitair niveau beschikbaar is.
Dit blijkt uit een recent bericht op hun website :
Evaluatie hindoeïstische en boeddhistische geestelijke verzorging
Enkele jaren geleden heeft de Minister van Justitie de Hindoe Raad Nederland (HRN) en de Boeddhistische Unie Nederland (BUN) erkend als zendende instanties die verantwoordelijk zijn voor de hindoeïstische en boeddhistische geestelijke verzorging bij de Dienst Geestelijke Verzorging (DGV). Deze erkenningovereenkomsten kennen na twee jaar een evaluatiemoment. Het Kaski is door de DGV gevraagd beide evaluaties uit te voeren. Indien uit deze evaluaties blijkt dat het functioneren van de HRN en de BUN voldoende is, worden de overeenkomsten omgezet naar onbepaalde tijd.
Het functioneren van de HRN en de BUN als zendende instantie wordt onderzocht op de volgende beoordelingscriteria:
1. representativiteit;
2. aanbod van hindoeïstische verzorging;
3. functioneren als zendende instantie;
4. beschikbaarheid van een universitaire opleiding tot geestelijke verzorger.
Het onderzoek zal worden uitgevoerd door middel van deskresearch, interviews en schriftelijke vragenlijsten.
Het onderzoek wordt uitgevoerd door dr. Ton Bernts, prof. dr. Paul van der Velde (hoogleraar Aziatische Religies, met name Hindoeïsme en Boeddhisme) en drs. Joris Kregting.
De twee onderzoeken worden uitgevoerd in de periode februari tot en met mei.
Een puntsgewijs eerste kommentaar op deze mededeling, ik kom er ongetwijfeld op terug:
Goed dat deze evaluatie nu plaats gaat vinden en dat het publiekelijk wordt bekend gemaakt.
De keus van het instituut KASKI lijkt me een goede.
Dat de BUN en de Hindoeraad (als zendende instanties) tegelijk worden geëvalueerd heeft wel nadelen; de twee 'religies' vertonen wel enige verwantschap maar sociologisch zijn het hindoeisme in Nederland en het boeddhisme in Nederland nauwelijks met elkaar te vergelijken.
Dat in het tweede criterium alleen 'hindoeistische verzorging' wordt genoemd, is een slordigheid van Justitie, neem ik aan.
Er zit een verschuiving tussen de vier criteria die de KASKI-website meldt en de criteria van de 'Erkenningsovereenkomst' uit november 2008 (zie hieronder). Dit is geen onschuldige vertaling van juridisch jargon in onderzoeks-jargon.
Artikel 2 van de 24 november 2008 door de minister van Justitie en de BUN-voorzitter getekende Erkenningovereenkomst
1. De erkenning geschiedt voor een periode van drie jaar vanaf de datum van ondertekening van de overeenkomst en eindigt van rechtswege. Na twee jaar zal de Minister van Justitie het functioneren van de BUN als zendende instantie evalueren.
2. Na drie jaar zal bij positieve uitkomst van de evaluatie de overeenkomst voor onbepaalde tijd worden voortgezet, tenzij de uitkomsten uit de evaluatie de Minister aanleiding geven om deze overeenkomst voor een bepaalde periode te verlengen
3. Het verlengen van de erkenning geschiedt onder de voorwaarden van representativiteit van de BUN voor de boeddhistische gemeenschap, alsook het garant staan voor het aanbod van de boeddhistische geestelijke verzorging aan alle boeddhistische justitiabelen.
4. De representativiteit van de BUN, als bedoeld in het derde lid, wordt na twee jaar in het kader van de in lid 1genoemde evaluatie, getoetst aan de volgende criteria
a. breedheid van de overkoepeling: de hoeveelheid groeperingen die de BUN vertegenwoordigt;
b. effectiviteit: de daadkracht ten opzichte van en het effect van de BUN op de boeddhistische gemeenschap in Nederland;
c. continuïteit en stabiliteit van de BUN;
d. de toegankelijkheid. Dit brengt met zich mee dat de BUN openstaat voor een aanvraag van een boeddhistische organisatie die lid wil worden van de BUN, mits de organisatie een substantiële en representatieve boeddhistische stroming vertegenwoordigt en indien de organisatie bereid en in staat isbinnen het kader van de toepasselijke wet- en regelgeving, bij te dragen aan de taken van de Dienst Geestelijke Verzorging. De statuten van de BUN bevatten een procedure voor de aansluiting bij de BUN.
5. Het verlengen van de erkenning geschiedt tevens onder de voorwaarde dat binnen drie jaar na deze erkenning een opleiding boeddhistisch geestelijk verzorger op universitair niveau beschikbaar is.
vrijdag 10 februari 2012
Nederlandse boeken over boeddhisme
Een speciaal boekennummer. Met alleen Nederlandse boeken.
Dit is een belangrijke beperking omdat in m’n zoektocht (hieronder beschreven) het aantal Engelse boeken het tienvoudige van het aantal Nederlandse blijkt te zijn.
Maar toch: genoeg om te lezen.
Alleen kwantitatief
Een tweede beperking is dat ik hier alleen kwantitatief kijk, naar aantallen boeken, en in lichte mate met thematische onderverdeling.
Ergens in de komende weken/maanden zal ik meer kwalitatief zijn, informatie over de inhoud en een (subjectief) oordeel over de boeddhistische kwaliteit van een aantal boeken geven. Ik heb nog wat te lezen.
Een ¨paar besprekingen kondig ik vast aan, en geef een impressie van hoe ze kunnen uitpakken.
Een onderzoekje
Boeken kan je natuurlijk het best kopen bij een lokale boekwinkel.
Maar soms is bestellen via internet makkelijker. Ik doe dat soms bij Bol.com en soms bij de (Amerikaanse) Amazon.com. Soms zoek ik alleen op hun websites en ga dan naar m´n boekwinkel kopen/bestellen.
Onderstaand overzicht hebt ik via de uitgebreide zoekfuncties en verfijningen van Bol.com gemaakt
Verder alleen nieuwe boeken, de tweedehandse heb ik er uit gelaten; wel is er een toenemend aantal e-boeken.
Voor wie dit zelf ook wil doen: Voer tamelijk boven het resultaat van Bol links van het woord ZOEKEN een woord intypen; en vervolg in de rubrieken links met verdere verfijningen.
Er is één beperking. Er kan met de zoekfuncties geen onderscheid gemaakt worden tussen vertaalde en origineel in het Nederlands geschreven boeken.
Gelukkig kan ik, titel en namen van auteurs lezend, wel bijna altijd bepalen of een boek origineel Nederlands is of niet. Een groot deel van de honderden titels doorlopend denk ik dat
zeker driekwart van de ‘Nederlandse’ boeken vertaald is en dus alleen NederlandsTALIG; en grotendeels vertaald uit het Engels.
(Zelf heb ik de laatste jaren de tendens liever de originele Engelstalige versie te lezen, maar ik ben niet maatgevend)
Er zijn 153 nieuwe boeken verschenen met het woord ‘boeddhisme’ in de titel; per jaar:
2011(18) 2010(26) 2009(13) 2008(15) 2007(9) 2006(9) 2005(10)
2004( 6) 2003( 5) 2002 of eerder(42) Na 2000(134) Jaren '90(19)
En 86 met het woord ‘Boeddha’:
2011(17) 2010(16) 2009(7) 2008(8) 2007(8) 2006(10) 2005(3)
2004( 1) 2003( 3) 2002 of eerder(13) Na 2000(85) Jaren '90(2)
Met het woord “dharma” 13, opvallend genoeg weinig in de laatste jaren (met ´dhamma´ geen)
Zowel met het woord ‘meditatie’ als met het woord ‘zen’ in de (ondertitel) zijn vele honderden boeken verschenen, bij elkaar wel duizend:
met het woord ‘meditatie’is er een geleidelijke groei is het aantal in de loop der jaren;
met het woord ‘zen’ is er een zeer sterke (bijna exponentieel te noemen) groei in de jaren te zien.
Bij het precieser lezen van de titels blijkt een groot deel daarvan echt niets met het boeddhisme of de beoefening ervan te maken te hebben.
‘Meditatie’ kent een verfijning in categorieën. Eerst kies ik de beperking tot ‘Religie’, met als verdere onderverdeling: Bijbels(2) Esoterie(140) Filosofie(30) Religies(5) Theologie(21)
Veel boeken gaan over christelijke meditatie, eigenlijk krijgen alleen boeken in twee subcategorieën van mij het predikaat ‘(min of meer) boeddhistisch’:
30 bij ‘filosofie’, in een paar golven (o.a. in 2008) verschenen;
en 5 bij ‘religie’, opvallend genoeg wel gelijk verspreid over de jaren.
Ook met het zoekwoord ‘Zen’ kies ik de verfijning op het woord ‘Religie en esoterie’, dan blijven er 72 boeken over: Astrologie(1) Bijbels(2) Esoterie(26) Filosofie(22) Religies(13) Theologie(11).
Bij Zen in het algemeen is het moeilijk (voor mij !) om te bepalen of een tekst boeddhistisch is of niet; maar ik kan alleen boeken in de 22 nieuwe boeken in de subcategorie ‘Filosofie’ en de 13 in ‘Religie’ boeddhistisch noemen. De helft van deze 35 boeken is de laatste 4 jaar verschenen
De overlap tussen de zoektermen boeddhisme, Boeddha, dharma, zen en meditatie (als woord voorkomend in de titel van een boek) blijkt beperkt te zijn. Dus globaal mogen de aantallen worden opgeteld, met een aftrek in de grootteorde van 10%. In totaal komt het aantal op een kleine 300 boeken.
Er zijn echter ook boeken die (voor mij duidelijk) over het boeddhisme gaan maar geen van deze woorden in de titel hebben, uit welke overweging dan ook bij schrijver of uitgever (marketingredenen bijvoorbeeld)
Naast het zoeken op een woord in de titel kan ook in categorieën trefwoorden, gegeven door de uitgever gezocht worden. Bijna driehonderd nieuwe boeken zijn de laatste tien jaar verschenen met als trefwoord ‘religie’, 50 ervan met als sub-trefwoord ‘boeddhisme’, met een piek in 2010.
Tussen deze 50 en de kleine 300, hierboven genoemd, zit een behoorlijke overlap.
Samenvattend kan ik zeggen:
Er zijn in de laatste 10 à 15 jaar ruim 300 nieuwe Nederlandstalige boeken over het boeddhisme verschenen, waarvan bijna de helft in de laatste vier jaar.
Mijn indruk is dat de groei voorbij is, het is echter te vroeg daar stellig in te kunnen zijn.
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°
Een volgende keer over wat er zoal in (sommige van) deze boeken te lezen staat.
Een paar wil ik vast aankondigen:
Verdiep je mindfulness - Een stap verder op de weg van meditatie
door Bhante Henepola Gunaratana
Uitgeverij Altamira/Becht | november 2011
Eindelijk weer een boek dat mede over samatha (concentratie-meditatie) gaat, naast de vele over vipassana aka mindfulness.
Beschrijving, door de uitgever:
”Twintig jaar geleden schreef de boeddhistische monnik Bhante Henepola Gunaratana (Sri Lanka, 1927) het boek Mindfulness in plain English, door Altamira later uitgegeven onder de titel Meditatie in alle eenvoud. Het was in de woorden van Jon Kabat-Zinn, de man die mindfulness in het Westen tot een begrip maakte, 'een onbetwist meesterwerk'. Er werden wereldwijd dan ook meer dan een kwart miljoen exemplaren van verkocht. Nu is het vervolg op dit veelgeprezen boek beschikbaar: Verdiep je mindfulness. Bhante Gunaratana laat de lezer aan de hand van de zogeheten jhana's – meditatiestadia die door de Boeddha zijn onderwezen – kennismaken met diepere lagen van concentratie en inzicht. Verdiep je mindfulness gaat bewust een stap verder dan andere mindfulnessboeken. In dit werkboek worden principes uit de vipassanameditatie (zelfobservatie) gecombineerd met metta-meditatie (liefdevolle vriendelijkheid). ”
Het pad van de Bodhisattva
door Santideva
Uitgeverij Dharma | maart 1993
Een wat ouder boek, maar ik noem het speciaal als eerbetoon aan de een paar jaar geleden overleden Ria Kloppenborg, hoogleraar (o.a. ) boeddhisme aan de Universiteit van Utrecht, die het vertaald heeft.
Uit de beschrijving, door de uitgever:
”De Bodhicaryavatara, het pad van de Bodhissattva, of letterlijk vertaald uit het Sanskrit: de inleiding in de weg tot inzicht, werd in het midden van de zevende eeuw geschreven door Santideva. Santideva onderwees in die tijd in Nalanda, het belangrijkste centrum van boeddhistische studie. Dit is zijn bekendste werk.
De tekst geeft een uitstekend overzicht van het Mahayana boeddhisme waarin het ideaal van de Bodhisattva – die streeft naar de verlichting van alle mensen en handelt vanuit compassie – voorop staat. Hoewel Santideva zich baseert op de filosofie van de 'leegte' zoals die door Nagarjuna werd ontwikkeld, maakt zijn eigen betrokkenheid bij het onderwerp het tot een zeer ontroerend en toegankelijk boek. Zijn beschrijving gaat vooral over de praktische en devotionele kant van het pad van de Bodhisattva naar de verlichting. Voor dit doel dient de Bodhisattva de zes volmaakte deugden, te weten: vrijgevigheid, moreel gedrag, verdraagzaamheid, inspanning, meditatieve concentratie en wijsheid te beoefenen en tot perfectie te brengen. Door dit na te streven kunnen zowel het handelen uit compassie als de volmaakte wijsheid tegelijkertijd ontwikkeld worden.”
Eeuwig Jong En Tijdloos Oud - Boeddhisme In Transformatie
door Paul van der Velde
Asoka Uitgeverij | januari 2012
Nog een Nederlandse hoogleraar boeddhisme, het kan niet op.
Beschrijving, door de uitgever:
”Dit boek bundelt zes studies waarin wordt aangetoond hoe de leer van het boeddhisme zich door de geschiedenis heen telkens vernieuwt. De volgende thema"s komen aan bod:
• de geschiedenis van de grote boeddhistische stromingen, waarbij iedere stroming van zichzelf vindt de unieke vertolking te zijn van wat de Boeddha bedoelde;
• recente ontwikkelingen op het gebied van psychotherapie en meditatietechnieken;
• de verwevenheid van politiek en boeddhisme, in het bijzonder de situatie in Myanmar (Birma);
• de verschillende waarderingen van het Boeddhabeeld in Azië en het westen;
• oude boeddhistische biografieën in vergelijking met moderne media als de film Samsara van Pan Nalin;
• de gecompliceerde positie van de Dalai Lama tussen de traditionele cultuur van Tibet in verdrukking en de uitdagingen van de moderniteit.
De dharma vernieuwt zich, laat zich meeslepen, transformeert, maar blijft altijd zichzelf ...”
Integrale Zen
door Maurice Knegtel
Uitgeverij Juwelenschip, voorjaar 2012 (dus moet nog verschijnen)
Of ik dit boek echt ga bespreken, weet ik nog niet. Zen is niet zo mijn ding, vaak begrijp ik Zen-teksten gewoon niet en soms begrijp ik ze wel min of meer maar vind het onzin of niets met het boeddhisme te maken hebben. Voor presentatie van dit boek, zie hier.
Uit de aankondiging door de uitgever:
” ‘De contemplatieve staat waarin alles een is, is te allen tijden niets anders dan ongekunstelde aanwezigheid, wat je ook doet.’
· Integrale zen sluit aan bij de grote belangstelling voor het non-dualisme, waarvan zen de meest populaire stroming vertegenwoordigt
· Integrale zen gaat ervan uit dat het leven, precies zoals iemand het leidt, spirituele oefening is. ”
Dit is een belangrijke beperking omdat in m’n zoektocht (hieronder beschreven) het aantal Engelse boeken het tienvoudige van het aantal Nederlandse blijkt te zijn.
Maar toch: genoeg om te lezen.
Alleen kwantitatief
Een tweede beperking is dat ik hier alleen kwantitatief kijk, naar aantallen boeken, en in lichte mate met thematische onderverdeling.
Ergens in de komende weken/maanden zal ik meer kwalitatief zijn, informatie over de inhoud en een (subjectief) oordeel over de boeddhistische kwaliteit van een aantal boeken geven. Ik heb nog wat te lezen.
Een ¨paar besprekingen kondig ik vast aan, en geef een impressie van hoe ze kunnen uitpakken.
Een onderzoekje
Boeken kan je natuurlijk het best kopen bij een lokale boekwinkel.
Maar soms is bestellen via internet makkelijker. Ik doe dat soms bij Bol.com en soms bij de (Amerikaanse) Amazon.com. Soms zoek ik alleen op hun websites en ga dan naar m´n boekwinkel kopen/bestellen.
Onderstaand overzicht hebt ik via de uitgebreide zoekfuncties en verfijningen van Bol.com gemaakt
Verder alleen nieuwe boeken, de tweedehandse heb ik er uit gelaten; wel is er een toenemend aantal e-boeken.
Voor wie dit zelf ook wil doen: Voer tamelijk boven het resultaat van Bol links van het woord ZOEKEN een woord intypen; en vervolg in de rubrieken links met verdere verfijningen.
Er is één beperking. Er kan met de zoekfuncties geen onderscheid gemaakt worden tussen vertaalde en origineel in het Nederlands geschreven boeken.
Gelukkig kan ik, titel en namen van auteurs lezend, wel bijna altijd bepalen of een boek origineel Nederlands is of niet. Een groot deel van de honderden titels doorlopend denk ik dat
zeker driekwart van de ‘Nederlandse’ boeken vertaald is en dus alleen NederlandsTALIG; en grotendeels vertaald uit het Engels.
(Zelf heb ik de laatste jaren de tendens liever de originele Engelstalige versie te lezen, maar ik ben niet maatgevend)
Er zijn 153 nieuwe boeken verschenen met het woord ‘boeddhisme’ in de titel; per jaar:
2011(18) 2010(26) 2009(13) 2008(15) 2007(9) 2006(9) 2005(10)
2004( 6) 2003( 5) 2002 of eerder(42) Na 2000(134) Jaren '90(19)
En 86 met het woord ‘Boeddha’:
2011(17) 2010(16) 2009(7) 2008(8) 2007(8) 2006(10) 2005(3)
2004( 1) 2003( 3) 2002 of eerder(13) Na 2000(85) Jaren '90(2)
Met het woord “dharma” 13, opvallend genoeg weinig in de laatste jaren (met ´dhamma´ geen)
Zowel met het woord ‘meditatie’ als met het woord ‘zen’ in de (ondertitel) zijn vele honderden boeken verschenen, bij elkaar wel duizend:
met het woord ‘meditatie’is er een geleidelijke groei is het aantal in de loop der jaren;
met het woord ‘zen’ is er een zeer sterke (bijna exponentieel te noemen) groei in de jaren te zien.
Bij het precieser lezen van de titels blijkt een groot deel daarvan echt niets met het boeddhisme of de beoefening ervan te maken te hebben.
‘Meditatie’ kent een verfijning in categorieën. Eerst kies ik de beperking tot ‘Religie’, met als verdere onderverdeling: Bijbels(2) Esoterie(140) Filosofie(30) Religies(5) Theologie(21)
Veel boeken gaan over christelijke meditatie, eigenlijk krijgen alleen boeken in twee subcategorieën van mij het predikaat ‘(min of meer) boeddhistisch’:
30 bij ‘filosofie’, in een paar golven (o.a. in 2008) verschenen;
en 5 bij ‘religie’, opvallend genoeg wel gelijk verspreid over de jaren.
Ook met het zoekwoord ‘Zen’ kies ik de verfijning op het woord ‘Religie en esoterie’, dan blijven er 72 boeken over: Astrologie(1) Bijbels(2) Esoterie(26) Filosofie(22) Religies(13) Theologie(11).
Bij Zen in het algemeen is het moeilijk (voor mij !) om te bepalen of een tekst boeddhistisch is of niet; maar ik kan alleen boeken in de 22 nieuwe boeken in de subcategorie ‘Filosofie’ en de 13 in ‘Religie’ boeddhistisch noemen. De helft van deze 35 boeken is de laatste 4 jaar verschenen
De overlap tussen de zoektermen boeddhisme, Boeddha, dharma, zen en meditatie (als woord voorkomend in de titel van een boek) blijkt beperkt te zijn. Dus globaal mogen de aantallen worden opgeteld, met een aftrek in de grootteorde van 10%. In totaal komt het aantal op een kleine 300 boeken.
Er zijn echter ook boeken die (voor mij duidelijk) over het boeddhisme gaan maar geen van deze woorden in de titel hebben, uit welke overweging dan ook bij schrijver of uitgever (marketingredenen bijvoorbeeld)
Naast het zoeken op een woord in de titel kan ook in categorieën trefwoorden, gegeven door de uitgever gezocht worden. Bijna driehonderd nieuwe boeken zijn de laatste tien jaar verschenen met als trefwoord ‘religie’, 50 ervan met als sub-trefwoord ‘boeddhisme’, met een piek in 2010.
Tussen deze 50 en de kleine 300, hierboven genoemd, zit een behoorlijke overlap.
Samenvattend kan ik zeggen:
Er zijn in de laatste 10 à 15 jaar ruim 300 nieuwe Nederlandstalige boeken over het boeddhisme verschenen, waarvan bijna de helft in de laatste vier jaar.
Mijn indruk is dat de groei voorbij is, het is echter te vroeg daar stellig in te kunnen zijn.
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°
Een volgende keer over wat er zoal in (sommige van) deze boeken te lezen staat.
Een paar wil ik vast aankondigen:
Verdiep je mindfulness - Een stap verder op de weg van meditatie
door Bhante Henepola Gunaratana
Uitgeverij Altamira/Becht | november 2011
Eindelijk weer een boek dat mede over samatha (concentratie-meditatie) gaat, naast de vele over vipassana aka mindfulness.
Beschrijving, door de uitgever:
”Twintig jaar geleden schreef de boeddhistische monnik Bhante Henepola Gunaratana (Sri Lanka, 1927) het boek Mindfulness in plain English, door Altamira later uitgegeven onder de titel Meditatie in alle eenvoud. Het was in de woorden van Jon Kabat-Zinn, de man die mindfulness in het Westen tot een begrip maakte, 'een onbetwist meesterwerk'. Er werden wereldwijd dan ook meer dan een kwart miljoen exemplaren van verkocht. Nu is het vervolg op dit veelgeprezen boek beschikbaar: Verdiep je mindfulness. Bhante Gunaratana laat de lezer aan de hand van de zogeheten jhana's – meditatiestadia die door de Boeddha zijn onderwezen – kennismaken met diepere lagen van concentratie en inzicht. Verdiep je mindfulness gaat bewust een stap verder dan andere mindfulnessboeken. In dit werkboek worden principes uit de vipassanameditatie (zelfobservatie) gecombineerd met metta-meditatie (liefdevolle vriendelijkheid). ”
Het pad van de Bodhisattva
door Santideva
Uitgeverij Dharma | maart 1993
Een wat ouder boek, maar ik noem het speciaal als eerbetoon aan de een paar jaar geleden overleden Ria Kloppenborg, hoogleraar (o.a. ) boeddhisme aan de Universiteit van Utrecht, die het vertaald heeft.
Uit de beschrijving, door de uitgever:
”De Bodhicaryavatara, het pad van de Bodhissattva, of letterlijk vertaald uit het Sanskrit: de inleiding in de weg tot inzicht, werd in het midden van de zevende eeuw geschreven door Santideva. Santideva onderwees in die tijd in Nalanda, het belangrijkste centrum van boeddhistische studie. Dit is zijn bekendste werk.
De tekst geeft een uitstekend overzicht van het Mahayana boeddhisme waarin het ideaal van de Bodhisattva – die streeft naar de verlichting van alle mensen en handelt vanuit compassie – voorop staat. Hoewel Santideva zich baseert op de filosofie van de 'leegte' zoals die door Nagarjuna werd ontwikkeld, maakt zijn eigen betrokkenheid bij het onderwerp het tot een zeer ontroerend en toegankelijk boek. Zijn beschrijving gaat vooral over de praktische en devotionele kant van het pad van de Bodhisattva naar de verlichting. Voor dit doel dient de Bodhisattva de zes volmaakte deugden, te weten: vrijgevigheid, moreel gedrag, verdraagzaamheid, inspanning, meditatieve concentratie en wijsheid te beoefenen en tot perfectie te brengen. Door dit na te streven kunnen zowel het handelen uit compassie als de volmaakte wijsheid tegelijkertijd ontwikkeld worden.”
Eeuwig Jong En Tijdloos Oud - Boeddhisme In Transformatie
door Paul van der Velde
Asoka Uitgeverij | januari 2012
Nog een Nederlandse hoogleraar boeddhisme, het kan niet op.
Beschrijving, door de uitgever:
”Dit boek bundelt zes studies waarin wordt aangetoond hoe de leer van het boeddhisme zich door de geschiedenis heen telkens vernieuwt. De volgende thema"s komen aan bod:
• de geschiedenis van de grote boeddhistische stromingen, waarbij iedere stroming van zichzelf vindt de unieke vertolking te zijn van wat de Boeddha bedoelde;
• recente ontwikkelingen op het gebied van psychotherapie en meditatietechnieken;
• de verwevenheid van politiek en boeddhisme, in het bijzonder de situatie in Myanmar (Birma);
• de verschillende waarderingen van het Boeddhabeeld in Azië en het westen;
• oude boeddhistische biografieën in vergelijking met moderne media als de film Samsara van Pan Nalin;
• de gecompliceerde positie van de Dalai Lama tussen de traditionele cultuur van Tibet in verdrukking en de uitdagingen van de moderniteit.
De dharma vernieuwt zich, laat zich meeslepen, transformeert, maar blijft altijd zichzelf ...”
Integrale Zen
door Maurice Knegtel
Uitgeverij Juwelenschip, voorjaar 2012 (dus moet nog verschijnen)
Of ik dit boek echt ga bespreken, weet ik nog niet. Zen is niet zo mijn ding, vaak begrijp ik Zen-teksten gewoon niet en soms begrijp ik ze wel min of meer maar vind het onzin of niets met het boeddhisme te maken hebben. Voor presentatie van dit boek, zie hier.
Uit de aankondiging door de uitgever:
” ‘De contemplatieve staat waarin alles een is, is te allen tijden niets anders dan ongekunstelde aanwezigheid, wat je ook doet.’
· Integrale zen sluit aan bij de grote belangstelling voor het non-dualisme, waarvan zen de meest populaire stroming vertegenwoordigt
· Integrale zen gaat ervan uit dat het leven, precies zoals iemand het leidt, spirituele oefening is. ”
Abonneren op:
Posts (Atom)